Туьйранаш Оха кхидIа хьо 9-чу классана лерина йолу нохчийн литературин урокийн поурочни планаш йовзийтар 3-гIа урок Урокан цIе:  Туьйранаш. Инзаре-тамашийначу хIуманех лаьцна туьйранаш. Урокан Iалашо: 1. Хьалхарчу классашкахь нохчийн  барта произведенеш Iамош дешархойн кхолладелла хаарш карла а дохуш, кIарг а деш, кхин керла хаарш  довзийта. 2. Нохчийн фольклоран дерриге а тайпанаш къастош, «туьйранаш» тайпанах кхоччуш кхетам бала. 3. Исбаьхьаллин литературиний, барта кхоллараллиний юккъера къастамаш бовзийта, къоман барта кхоллараллин мехаллех дешархой кхетон. Урокана оьшу гIирс:  халкъан барта кхоллараллина лерина презентаци,  чулацамца нисдина суьрташ, тептарш, дошмалгаш, къоламаш, компьютер, экран, проектор, учебникаш, ловзаран кепана лерина кехаташ, урокан жамIдаран гIирс, керлачу дешнашна слайдаш. Урокан тайпа: керла хаарш довзийтаран урок. Урок дIаяхьар I. Догдаийтаран мур. II. Дешархойн долчу хаарийн  актуализаци яран мур. 1. Халкъан барта кхолларалла а, цуьнан маьIна а билгалдаккхар. 2. Тайпанаш къастош кластерца болх дIабахьар. 3. Хьалхарчу классашкахь Iа- мийна халкъан барта произведенеш дагалацар, чулацам хаттаршца къастор. 4. ХIора тайпанан маьIна, халкъо барта гайта лерина ойланаш  талларца чулацам къастор. 5. Дешархошка туьйра дагалацийтар, дийцаре дар. III. Керлачу хаамех дерг довзийтаран мур. 1. «Туьйранаш» тайпанах лаьцна хьехархочун хаам. Шуьйра чулацам а болуш, тайп-тайпана ю вайнехан барта произведенеш. Коьрта долчу декъана хIорш ду нохчийн халкъан барта кхоллараллин тайпанаш: туьйранаш, иллеш, эшарш, тайп-тайпана дийцарш, аларш, тийжамаш, наьрт-аьрстхойх дийцарш, сардамаш, узамаш, кицанаш, хIетал-металш, тидамаш и дI.кх. царех хIора тайпа а къоман дахарехь кIорггера орамаш долуш, шайн чулацаман а, исбаьхьаллин а билггалчу башхаллашца къаьсташ ду. - Царах тахана къасто  лерина муьлха тайпа ду аьлла хета шуна? (туьйранаш). Нийса боху. Туьйранаш барта кхоллараллин уггаре а даьржинчу тайпанех цхьаъ ду. ________________________________ Кхид1а еша "Хьехархо" газетан керлачу лоьмарехь я heharho.ru сайта т1ехь. #Нохчийнмотт #дешар #литературинурок #газетаХьехархо